Madencilik dünyanın en tehlikeli işlerinden biri olarak biliniyor ve bunun da haklı nedenler var. Türkiye’de de dünyada da pek çok ölümlü maden kazası yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. Dün de Zonguldak Ereğli’de meydana gelen maden kazası yine can aldı. Öncelikle hayatını kaybeden işçimizin ailesine sabırlar diliyoruz. Madenlerde çalışma ve iş sağlığı, güvenliğine dair birkaç bilgi derledik.
Madenlerde Çalışma Riskleri
Çökmeler, patlamalar, zehirli hava ve aşırı sıcaklıklar, yer altı madenciliğinde gözlemlenen en tehlikeli risklerden bazılarıdır. Madencilik sektörü küresel işgücünün yalnızca yüzde 1’ini istihdam etmesine rağmen tüm ölümcül kazaların yüzde 8’ini oluşturmaktadır. Geçmiş yıllara nazaran daha güvenli çalışma alanları oluşturulsa da halen ciddi risklere bağlı kitlesel ölümler gerçekleşiyor.
Maden Çökmeleri
Maden çökmeleri en çok rapor edilen madencilik kazalarından bazılarıdır. Madendeki destek direkleri arızalandığında çökmeler meydana gelir. Yüklerini kaybederek felaketle sonuçlanacak bir olaylar zincirine neden olur.
Güçlü ve tehlikeli hava patlamaları, tünelleri tıkayabilecek, işçileri sakatlayabilecek, zehirli veya patlayıcı gazlar açığa çıkarabilecek veya su basmasına neden olabilecek uçan enkazlara ve kayaların düşmesine neden olabilir. Çökmeler genellikle sismik aktivite nedeniyle meydana gelir. Bunlar her zaman tahmin edilemez. Ancak o bölgede madencilik faaliyetlerine başlamadan önce bunların uygun şekilde değerlendirilmesi gerekir.
Çökmeler aynı zamanda patlatma veya geri çekilme madenciliği gibi uygunsuz madencilik faaliyetlerinden de kaynaklanabilir.
Patlatma, madenin alanlarını temizlemek için patlayıcıların kullanılmasıdır. Yanlış yapılırsa destek direklerine zarar vererek çökmeye neden olan deprem benzeri sonuçlara neden olabilir.
Mayın Patlamaları
Günümüzde mayın patlamaları nadir görülüyor. Ancak meydana geldiklerinde büyük hasara ve en yüksek sayıda can kaybına neden olurlar. Madenler karbon monoksit, hidrojen sülfür, metan ve karbondioksit gibi birçok tehlikeli gaza ev sahipliği yapar. Kapalı alanlardan dolayı bu gazlar her zaman kaçamayabilir ve madenin içinde birikebilir. Yanıcı, patlayıcı veya zehirli nitelikleri nedeniyle bu çok ciddi bir sorundur.
Madenlerde Çalışma Kötü Hava Kalitesi
Madenlerdeki gazlar yalnızca patlama tehlikesi oluşturmakla kalmaz. Aynı zamanda havadaki diğer kirletici maddeler madencilerin soluduğu havanın kalitesi üzerinde ciddi bir etkiye sahip olabilir.
Zehirli gazlar, bir tutuşma kaynağı bulmasına bile havada bulunması nedeniyle bir madenciyi öldürebilir. Bulunan gazların çoğu zehirlidir ve insanlarda asfiksiye neden olan havadaki oksijeni uzaklaştırma özelliğine sahiptir. Beyne yeterli oksijen gitmediğinde baş ağrısı, mide bulantısı veya baş dönmesi meydana gelir. Oksijen konsantrasyonu yüzde 6’nın altına düştüğünde ölümle sonuçlanabilir. Yüksek kaliteli maden havalandırması, temiz hava akışı sağlayarak madencilerin nefes almasını güvenli hale getiren bir önleme teknolojisidir.
Madencilerde Solunum Hastalıkları
Madenciler düzenli olarak havadaki silika tozu ve diğer mineral tozları gibi zararlı kirletici maddelere maruz kalmaktadır. Bu da pnömokonyoz ve silikoz gibi solunum yolu hastalıklarına yakalanma konusunda kişiyi risk altına sokar.
Pnömokonyoz, sakatlığa, sakatlığa ve hatta ölüme neden olabilen bir grup akciğer hastalığıdır. Şu anda bu hastalıkları iyileştirebilecek bir tedavi yoktur. Bu nedenle önlenmesi çok önemlidir.
Önlemenin en iyi yolu öncelikle maruz kalma değerlendirmeleri ve sürekli izleme yoluyla madencilerin tehlikeli havayla karşılaşma riskini azaltmaktır. Madencilerin kabul edilebilir kömür tozu seviyesinin altında çalışmasını engelleyen düzenlemeler mevcuttur ve buna uyulması zorunludur.
Hava numunesi alma cihazları, yüksek seviyelerde mineral tozunu test etmek için kullanılır. Sonuçlar, kontrol teknolojilerinin en yüksek riskli alanlarda uygulanması gerekip gerekmediğine karar verir. Ölçüm, uzman desteği, diğer sorularınız ve daha fazlası için tıklayın.
TTB tarafından hazırlanan risk faktörlerini içeren detaylı dosya için tıklayın.
