Bu yazımızın amacı, personelin vardiyalı çalışma risklerini yönetmede ipuçları vermektir. Her işverenin sorumluluğu kadar işçilerinde alınan karar, önlem ve tedbirlere uyma zorunluluğu vardır. İster gündüz ister gece ya da vardiya sistemi ile çalışılıyor olsun riskler belirlenmeli ve bir İSG politikası oluşturulmalıdır. Gelelim vardiyalı çalışmanın riskleri konumuza.
Vardiyalı çalışmanın riskleri nelerdir?
Vardiyalı çalışmanın riskleri nelerdir sorumuzdan önce vardiyalı çalışma nedir; açıklamaya çalışalım. Bir çalışanın normalde uykuda olması gerekirken uyanık olmasını gerektiren her türlü çalışmadır.
Vardiyalı çalışma şunları içerebilir:
- Kalıcı, dönüşümlü, değişken, standart dışı, düzensiz veya öngörülemeyen çalışma saatleri
- Erken iş başı
- Mesai süresi uzatma
- Gece işi.
Geleneksel iş gününü kapsayan uzun saatler, bir çalışanın normalde uykudayken uyanık olmasını gerektiren erken başlangıçları ve/veya geç bitişleri içerdiğinde vardiyalı çalışma da olabilir.
Vardiyalı çalışmayı neden yönetmelisiniz?
Vardiyalı çalışma yorgunluğa neden olur. Yorgunluk, kişinin zihinsel ve fiziksel olarak en iyi şekilde çalışamadığı fizyolojik bir durumdur. Vardiyalı çalışma ve yorgunluk ile birlikte şu riskli durumlara da neden olabilir.
- Daha zayıf zihinsel veya fiziksel sağlık
- Daha düşük işlevsellik seviyesi
- Olay, ramak kala veya yaralanma olasılığının artması
- Hastalık izni devamsızlıklarının artışı
Vardiyalı Çalışmanın Riskleri: Fiziksel Sağlık
Bu tip çalışma, çeşitli fiziksel sağlık sorunlarının ortaya çıkma olasılığını artırır. Kısa vadede vardiyalı çalışma aşağıdaki sonuçlara yol açabilir:
- Hazımsızlık, karın ağrısı ve kabızlık gibi gastrointestinal problemler
- Soğuk algınlığı ve gribe yakalanma şansının artması
- Kısalmış ve/veya daha düşük kaliteli uyku.
Uzun vadede vardiyalı çalışma aşağıdakilerin olasılığını artırabilir:
- Peptik ülser gibi gastrointestinal problemler
- Obezlik
- Kolorektal, akciğer veya meme kanseri gelişimi
- Hipertansiyon ya da koroner kalp hastalığı da dahil olmak üzere kardiyovasküler hastalık gelişimi
- Tip 2 diyabet gelişimi
- Felç
- Vardiyalı çalışma aynı zamanda depresyon ve psikolojik sıkıntı gibi ruh sağlığı sorunları olasılığını da artırabilir.
Vardiyalı Çalışmanın Riskleri: Performans Düşüşü
Vardiyalı çalışmadan kaynaklanan yorgunluk, çalışanların güvenli ve etkili bir şekilde çalışma yeteneğini ciddi şekilde etkileyebilir. Yorgunluk şunlara yol açar:
- Daha yavaş reaksiyon hızları, daha fazla hata yapma, sürekli çalışma sırasında performansta daha büyük düşüşler ve daha düşük ya da odaksız genel performans düzeyi
- Daha yavaş bilgi işleme
- Zayıf kısa süreli çalışma belleği
- Kötü karar verme
- Sorunları çözme yeteneğinin azalması
- Artan sinirlilik, ruh hali değişimleri veya zorlu durumlarda uygunsuz tepkiler
- Daha az etkili iletişim.
Vardiyalı Çalışmanın Riskleri: Kaza Ve Yaralanma Olasılığının Artması
Vardiyalı çalışma, işe gidip gelirken de dahil olmak üzere işyerinde olay veya yaralanma olasılığını artırabilir. Olay oranı akşam ve gece vardiyalarında daha yüksektir. Sürücü uykulu olduğunda, gece araç kullandığında veya 24 saat içinde yedi saatten az uyuduğunda araba kazası geçirme olasılığı artar.
Hastalık İzni Yokluğu
Vardiyalı çalışma ile işten ayrılma ya da hastalık izni arasındaki ilişkiler, çalışma düzenleri, kültür ve çevre gibi birçok faktöre bağlıdır. Bununla birlikte, sürekli olarak haftada 40 saatten fazla çalışmak, vardiyalar arasında düzenli olarak kısa iyileşme dönemleri geçirmek ve/veya düzenli olarak art arda ikiden fazla gece vardiyasında çalışmak, hastalık izninin artmasına neden olabilir.
Eğer vardiyalı çalışma konusunda ısrarlı iseniz eğitim ve danışmanlık için bizi arayabilirsiniz. Diğer yazı ve bilgilendirmeler için bizi takip de edebilirsiniz.
