Dünya genelinde deprem ile ilgili kabul görmüş bir söz vardır. “Deprem değil, bina öldürür” diye. Son dönemdeki yaşadıklarımızın da paralelinde çok doğru bir tespit olduğunu kabul etmek gerekir. Deprem bölgesinde zarar görmeyen yapı müteahhitlerin de açıklamaları bina güvenliğinin öncelikli olmasına dikkat çekiyor. Peki, dünyanın en güvenli yapıları hangileri? Dünyanın en sağlam binaları dendiğinde herkes tarafından sıralanan dünyanın depreme dayanıklı en iyi 5 binası şunlardır.
Dünyanın Depreme Dayanıklı En İyi 5 Binası
Son yaşadığımız Kahramanmaraş merkezli 2 deprem ve sonrasında gerçekleşen Hatay depremi artık bina güvenliğine daha sıkı sarılmamız gerektiğini doğruluyor. Toplumda bu konuda bilincin artırılması ayrıca önlemlerin şekillendirilmesi önemli. Hep bedensel korunma üzerine duruyoruz lakin binalar bu konuda daha ciddi bir risk. Ggelelim bir kaç doğru uygulamaya…
Dünyanın Depreme Dayanıklı Binaları Hangileri?
Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı
Kuzey Anadolu fayı yakınında bulunan Sabiha Gökçen Hava Limanı uluslararası havalimanından biridir.
Maksimum 8.0 şiddetine kadar bir depreme dayanabilecek 300 temel izolatör sistemine sahiptir. Taban izolatörleri, yanal sismik yükleri yüzde 80 oranında azaltabilir.
Havalimanını depreme bu kadar dayanıklı kılan en önemli özelliklerinden bir diğeri ise üçlü sürtünme sarkaç cihazının kullanılmış olmasıdır. Architects Journal, limanının tüm terminal binasının, zeminden büyük ölçüde izole edilmiş bir platform üzerinde oturduğunu açıklıyor. Bir deprem yapıyla temas ettiğinde, yapılar küçük sarkaç ile hareket ediyor. Deprem kaynaklı yer değiştirmeler öncelikle mesnetlerde meydana geliyor. Bu nedenle bu hareket sarsıntıyı yapıya azaltarak iletiyor.
Transamerica Piramidi
Transamerica Piramidi, San Francisco şehrinde, San Andreas ve Hayward faylarının hemen yanında yer alır. 1970’lerde yapılan bina, 1989’da 6,9 şiddetindeki Loma Prieta depreminde hasarsız kurtuldu. Yapının depreme dayanıklılık başarısı ise sismik yüklerle hareket edecek şekilde tasarlanan 52 fit derinliğindeki çelik ve beton temelle ilişkilendiriliyor. Dikey ve yatay yükler, 45’inci kata kadar uzanan iç çerçeveler ve bir makas sistemi ile destekleniyor. Bu yapısal sistemlerin kombinasyonu, binayı burulma hareketlerine karşı dayanıklı hale getiriyor.
Burj Khalifa
Yapı, payanda duvarlarının çevre kolonlarını iç duvarlara bağladığı mekanik zeminlerden oluşmaktadır. Burj Khalifa hem yanal hem de burulma yönlerinde olağanüstü dayanıklıdır. Kapsamlı sismik veya jeoteknik çalışmalar yürütülerek karmaşık bir temel ve ayrıca temel tasarımı sistemi elde edilmiştir.
Taipei 101
Yapı, belki de dünyanın en büyüleyici gökdelenlerinden biridir. Taipei 101 hakkındaki gerçek, dünyanın en büyük ayarlı kütle sönümleyicisine ev sahipliği yapıyor olmasıdır! Kulenin sallanmasını azaltan veya sarsıntıyı indirgeyen büyük geçici yüklere karşı koyan dev bir metal toptur.
Kule üzerine büyük kuvvetler etki ettiğinde, sistem ters yönde sallanarak topun kütlesini kullanarak geçici kuvvetleri sönümleyerek tüm binayı dengeye getirir. Bu sistem yapının 87’inci ve 92’inci katları arasında yer almaktadır.
Filipin Arena
55 Bin oturma kapasiteli arena, dünyanın en aktif deprem fay hatları zincirinin üzerinde yer alıyor. Filipin Arena’nın 170 metrelik stadyum çatısı, şiddetli geçici yüklere dayanacak şekilde tasarlanmış. Ayrıca, ana yapı ile temel sistemi arasındaki boşluk, enerji dağıtma özelliklerine sahip esnek malzeme düzenlemesi olan kurşun kauçuk mesnetlerden oluşuyor. Bu da yapıyı dayanıklı kılıyor.
Dünyanın depreme dayanıklı en iyi 5 binası genel olarak bu şekilde özetleniyor. Bu yapıların bir sırası yok. Ayrıca, mühendislik bakımından kısıtlı bir değerlendirme yaptık. Günümüzde çok daha gelişmiş düzenek veya sistemler söz konusu.
Tarihi veya yeni yapılardan birini ziyaret ettiğinizde mimari estetikten çok teknik veya mühendislik donanımlarını sorgulayın. Doğa güçlüdür ama öngörülebilir. Tarihte bunun için çözümlemeler sunulmuşken halen binalarımızı doğru yapılandıramıyorsak sorgulamalıyız. Yaparken, alırken, satarken ya da denetlerken. Yeni yazılarımızdan haberdar olmak ve diğer yazılarımız için takip edin.
Kaynak: Interesting Engineering
