İnşaat tozu, ciğerleriniz için gerçek bir risktir. Son dönemde yaşadığımız depremlerle özellikle depremin yaşandığı illerde hem enkaz kaldırma hem de yeni inşaatların yapılması kapsamında birçok tehlikeyi tekrar gözden geçirmek gerekiyor. İnşaatta oluşan tozu düzenli olarak solumak akciğer kanseri , astım , Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ve silikoz gibi hastalıklara neden olabilir . İnşaat alanları işçilerinin bu hastalıklara yakalanma riskini yüksektir. Çünkü birçok yaygın inşaat işi yüksek düzeyde toz oluşturabilir. İnşaat tozunun zararları detayına geçmeden evvel genel bir bilgilendirme yapalım.
İnşaat Tozu Nedir?
Bir şantiyede bulunabilecek şeyler için kullanılan genel bir terimdir. İnşaat tozunun üç ana tipi vardır:
- Silika tozu
Silika; kum, kum taşı ve granit gibi şeylerde büyük miktarlarda bulunan doğal bir mineraldir. Aynı zamanda beton veya harç gibi birçok inşaat malzemesinde de yaygın olarak bulunur. Silika, kesme, taşlama ve delme gibi birçok yaygın görev sırasında çok ince tozlara ayrılır. Genellikle silika tozu olarak adlandırılır.
- Silika olmayan toz
Silikanın bulunmadığı veya çok düşük miktarlarda bulunduğu çok sayıda inşaat ürünü vardır. En yaygın olanları alçıtaşı, çimento, kireçtaşı, mermer ve dolomittir. Bu toz ayrıca tuğla gibi şeyleri keserken silis tozuna karışır.
- Ahşap tozu
Ahşap, inşaatta yaygın olarak kullanılır. MDF ve sunta dahil olmak üzere ahşap bazlı ürünler de yaygın olarak kullanılmaktadır
İnşaat Tozlarını Oluşturan Faktörler
Birçok inşaat faaliyeti toz oluşturma performansına sahiptir. Yüksek toz seviyelerinde ise aşağıdaki çalışma şekilleri etkilidir.
- Ekipman
Kesme testereleri, öğütücüler, duvar kazıyıcılar ve grit püskürtücüler gibi yüksek enerjili aletlerin kullanılması çok kısa sürede çok fazla toz üretir
- Çalışma Yöntemi
Kuru süpürme, vakumlama veya ıslak fırçalamaya kıyasla çok fazla toz yapabilir.
– Bir yüzeyi kesmek, öğütmek, delmek veya hazırlamak için elektrikli aletler kullanmak
– Bantlanmış alçıpan derzlerinin zımparalanması
– Kuru süpürme
- Çalışma Alanı
Çalışma alanı ne kadar kapalı olursa, o kadar fazla toz birikecektir.
- Zaman
Toz üreten bir çalışma ortamında ne kadar çok vakit geçirilirse o kadar çok maruziyet gerçekleşecektir.
İnşaat Tozu Nasıl Kontrol Edilir?
Çalışmaya başlamadan önce yapabileceğiniz toz miktarını sınırlamanın yollarını aramalısınız. Örneğin;
- Doğru boyutta yapı malzemeleri kullanın, böylece daha az kesme veya hazırlık gerekir
- Daha az güçlü bir alet kullanın. Bazen bir kesme testeresi yerine bir blok ayırıcı kullanılabilir.
- Farklı bir çalışma yöntemi kullanın. Mesela önce delik delmek yerine kablo kanallarını doğrudan sabitlemek için bir çivi tabancası kullanabilirsiniz.
Bu şekilde tozun bir kısmını durdurabilseniz bile, yine de yüksek miktarda toz üretebilecek başka işler yapmanız gerekebilir. Bu durumlarda en önemli şey tozun havaya karışmasını durdurmaktır. Bunu yapmanın ise iki ana yolu vardır:
Su Kullanımı
Genel risk önleyici olarak kullanılan su doğru bir müdahale olabilir ancak doğru ve yerinde kullanım önemli.
Vakumlu Emiş
Özel olarak tasarlanmış aletlere, oluşurken tozu emen ve boşalana kadar saklayan bir endüstriyel vakum ünitesi takılabilir.
İnşaat Sahalarında Toz Kontrolünün Önemi Ve Olası Hastalıklar
Tüm yeni kanser kayıtlarının ve ölümlerinin yüzde 40’ının inşaat işçileri ile bağlantılı olduğu belirtilmektedir. Özellikle bina yıkımları ya da tamiratı esnasında ortaya çıkan asbest son dönemde en çok dikkat çeken konular arasında. İnşaat sahalarında toz kontrolünün önemine asbest çerçevesinden de bakalım.
Asbestle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik için tıklayın.
Asbest Nedir?
Asbest, inşaat sektöründeki en büyük öldürücülerden biridir. Mezotelyoma dahil olmak üzere akciğer kanserine sebep olmaktadır. Semptomlar, ilk maruz kaldıktan sonra 20-30 yıl boyunca kendini göstermeye başlamayabilir, bu sürekli öksürük, hırıltı ve nefes darlığı arasında değişebilir. Mezotelyoma kötü huylu bir tümördür ve akciğerlerin, karın veya kalbin astarında oluşur. Asbest hala sigaradan sonra ikinci en yüksek kanser nedenidir.
Silikoz nedir?
Silikoz, bir sakatlayıcı sağlık koşullarına ve muhtemelen ölüme neden olan ilerleyici, dejeneratif bir solunum rahatsızlığıdır. Silikoza solunabilir kristal silika (RCS) tozunun solunması neden olur ve asbest gibi herhangi bir semptom göstermeniz 10-20 yıl alabilir. Belirtileri inatçı öksürük, nefes darlığı ve halsizlik/yorgunluk olabilir.
KOAH nedir?
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, solunum yollarınızda oluşan ve ciddi sakatlığa ve muhtemelen ölüme neden olan bir tıkanıklıktır. KOAH tamamen geri döndürülemez ve maruziyetten yıllar sonra ilerler. İnşaat işleri, diğer tüm sektörlere kıyasla en yüksek teşhis edilen KOAH seviyelerine sahiptir. Bunun nedeni, KOAH’ın duman, gaz ve toz gibi zararlı maddelere aşırı maruz kalma sonucu ortaya çıkmasıdır. Semptomlar kronik öksürük, balgam üretimi ve nefes darlığı içerebilir.
Mesleki Astım Nedir?
Mesleki astım, bazı çalışanların iş yerinde örneğin odun tozu gibi maddelere maruz kaldıklarında karşılaşabilecekleri alerjik bir reaksiyondur. İşçiler düzenli olarak ‘solunum hassaslaştırıcıları’ adı verilen zararlı maddelere maruz kalırsa, bu durum onların astım krizlerine yol açabilecek aşırı duyarlı durumlara girmelerine neden olabilir.
Astımın yaygın semptomlarından bazıları şiddetli nefes darlığı, hırıltı ve göğüste sıkışmadır. Bu belirtiler en şiddetli olduğunda, merdivenlerden inmek veya alışverişinizi taşımak gibi basit görevleri yerine getirmeyi imkansız hale getirir, bu nedenle bazı insanlar tekrar çalışamaz.
İnşaat Tozunun Zararları Maske Kullanımı
Yükksek riskli görevler için genellikle maske şeklinde bir tür solunum koruyucu ekipmana (RPE) ihtiyaç duyulur.
Farklı koruma seviyeleri sağlayan maskeler mevcuttur. İnşaat tozlarıyla çalışıyorsanız tedarikçinizden/işvereninizden istemeniz gereken iki ana maske türü vardır: FFP2 ve FFP3. Yüksek düzeyde toz oluşturan veya oluşturabilecek veya silis veya ağaç tozu içeren işler yapıyorsanız, FFP3 kullanılması en çok tavsiye edilen türdür.
Asbest ve toz zararlarına dair yeni yazımız için bizi takip edin. Tozla Mücadele Yönetmeliği için tıklayın.
