İş yerlerinde yaygın olarak kullanılan kimyasallara maruz kalmak, zehirlenme, deri döküntüleri veya akciğer, böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları gibi çeşitli kısa ve uzun vadeli sağlık etkilerine yol açabilir. Tehlikeli maddelerle çalışma konusunda kısa bir açıklama yapalım.
Endüstriyel çalışanların dörtte biri, işlerinde düzenli olarak kimyasallar, yanıcı sıvılar ve gazlar gibi tehlikeli maddeler kullanıyor. Tehlikeli maddeler, gaz, toz, sıvı, katı veya toz biçiminde olabilir. Ürün saf ya da seyreltilmiş olarak da iş yerinde bulunabilir. Bu durumda risklerin değerlendirilmesi ve önlemlerin alınması aşamasında çok ince bir çalışma gerektiriyor.
Tehlikeli madde üreticileri veya ithalatçıları yasal olarak ürünlerine uyarı etiketleri ve Güvenlik Bilgi Formları eklemekle yükümlüdür. Bu bilgi, güvenli kullanım uygulamaları hakkında tavsiyeleri de sunar. Öncelikle bu konuda dikkatli ve özverili davranmak gerekiyor. Tüm kullanım talimatlarına uyulmalı ve direktifler de yerine getirilmelidir.
Tehlikeli Maddelerle Çalışma ve Alınabilecek Önlemler
Birçok endüstriyel, tarımsal ve tıbbi kuruluş tehlikeli maddeler kullanır. Tehlike derecesi yani riskin etkileri, kimyasalın konsantrasyonuna bağlıdır.
İş yerindeki yaygın tehlikeli maddeler genel olarak;
- Asitler
- Kostik maddeler
- Dezenfektanlar
- Yapıştırıcılar
- Civa, kurşun, kadmiyum ve alüminyum dahil olmak üzere diğer ağır metaller
- Boya
- Tarım ilacı
- Petrol ürünleri
- Çözücüler.
Tehlikeli Maddelere Maruz Kalmanın Olası Yan Etkileri
Tehlikeli bir maddeye maruz kalmanın olası sağlık etkileri, kullanılan maddenin türüne ve maruz kalma düzeyine (konsantrasyonu ve maruz kalma süresi) bağlıdır. Bu madde solunabilir, cilde veya gözlere sıçrayabilir veya yutulabilir. Olası sağlık etkilerinden bazıları şunları içerebilir:
- Zehirlenme
- Mide bulantısı veya kusma
- Baş ağrısı
- Dermatit gibi deri döküntüleri
- Kimyasal yanıklar
- Doğum kusurları
- Akciğer, böbrek veya karaciğer bozuklukları
- Sinir sistemi bozuklukları.
Tehlikeli Maddeler İçin Etiketler ve Güvenlik
Tehlikeli Maddelerle Çalışma Yönetmeliği bu konuda gayet açık ve net olarak kıstasları, çalışma ortamını ve diğer detayları açıklamıştır.
İşverenler, iş yerinde kullanılan her tehlikeli madde için Güvenlik Bilgi Formlarının çalışanlar ya da tarafından erişilebilir olmasını ve tehlikeli maddelerin merkezi bir kaydının oluşturulmasını sağlamalıdır.
Tehlikeli maddelere maruz kalmanın azaltılması
İş yerinde tehlikeli maddelere maruz kalmanın azaltılmasına yönelik öneriler ise uzmanlar tarafından şu şekilde özetlenmektedir.
- Mümkünse görevi tehlikeli maddeler kullanmadan gerçekleştirin
- Tehlikeli maddeleri daha az tehlikeli alternatiflerle değiştirin
- İş yeri içerisinde ulunan tehlikeli maddeleri ayrı depolama alanlarında izole edin
- Depolama alanlarını işyerinin geri kalanından ayrı olarak temizleyin veya havalandırın
- Çalışanları taşıma ve güvenlik prosedürleri konusunda kapsamlı bir şekilde eğitin
- İşçilere solunum maskeleri, eldivenler veya gözlükler gibi kişisel koruyucu ekipman sağlayın
- Havadaki ya da ortamdaki tehlikeli madde derecesini kontrol için iş yerini uygun ekipmanla düzenli olarak izleyin
- Çalışma ortamını iyileştirmek için çalışanlara düzenli olarak danışın.
Kimler tehlikeli kimyasallara maruz kalabilir?
Çoğu işyeri, operasyonlarında bir tür tehlikeli kimyasal kullanır. İster yanıcı sıvılar, ister zehirli maddeler veya başka türde tehlikeli olsun, birçok tesiste kimyasallara maruz kalma yoluyla insanlara zarar verebilecek bir dizi kimyasal bulunur.
Çalışanları zararlı maddelere maruz bırakabilecek bazı işler şunlardır:
- Havayolu personeli
- İnşaat işçileri
- Temizlikçiler
- Tarım işcileri
- İtfaiyeciler
- Laboratuvar teknisyenleri
- Üretim personeli
- Sağlık personeli
- Maden işçileri
- Benzin istasyonu görevlileri
- Atık bertaraf personeli
- Kaynakçılar v.b.
İnsanlar kimyasallara maruz kalırsa, akciğer kanseri, üreme sorunları, astım ve kronik akciğer hastalığı gibi bazı hastalıklara neden olabilir. İş yerinizde herhangi bir tehlikeli madde veya tehlikeli kimyasal madde kullanılıyor, depolanıyor veya üretiliyorsa, bu maddelerin arz ettiği riskleri belirlemeniz, değerlendirmeniz ve kontrol etmeniz gerekecektir. Ancak bu konuda tek risk grubu çalışanlar değildir. Diğer risk gruplarını da sıralayalım.
Tehlikeli Maddelere Maruz Kalabilecek Diğer Risk Grupları
Tehlikeli kimyasallara maruz kalabilecek birçok diğer işçi ve iş yeri ziyaretçisi vardır.
- Hammadde, ekipman ve malları yeniden satış için bırakan teslimat şoför veya yardımcı personelleri
- Ürün ve hizmet satan tedarikçi temsilcileri
- Siparişlerini teslim alan müşteriler
- Siteyi uygunluk açısından denetleyen müfettişler, deneticiler
- Toplantı için iş yerini ziyaret edenler
- İş başvurusu için iş sahasında bulunanlar.
Kimyasalların vahşi yaşamı, bitkileri, besi hayvanlarını veya ekinleri, tarım arazilerini, komşu işletmeleri ya da çevreyi nasıl etkileyebileceğini göz önünde bulundurmayı unutmayın. Tehlikeli maddelere dair daha fazla bilgi, eğitim ve ayrıca kontroller için uzmanlarımızdan detaylı bilgi alabilirsiniz. İletişim numaraları için tıklayın.
